Google RankBrain Nedir? Yapay Zekâya Genel Bakış

Google arama sonuçlarında kullanıcı deneyimine göre daha hızlı ve net bilgi verebilmek  için geliştirdiği yapay zekâ algoritmasına RankBrain denir. RankBrain algoritması kullanıcıların aradığı soruların cevaplarını, en uygun contentleri yaklaşık 10.000 varyasyon algoritmasından filtreleyerek kullanıcıya milisaniyeler içinde cevap verebilen yeni nesil bir arama sonuç gösterimidir.

Kendini Geliştiren Bir Makine: Yapay Zekâ

Google arama sonuçları için geliştirdiği algoritmalara yıllarca resmi bir isim vermekten çekindi. 2013 yılında tüm arama sonucu algoritmalarına genel bir isim vererek  HummingBird algoritmasını SEO severler ile tanıştırdı. (Not: Hummingbird konusunu başka bir blog yazısında daha detaylı anlatmayı planlıyorum)

HummingBird algoritması web sitelerini yaklaşık 200 farklı ana kriterin aynı anda değerlendirilmesiyle kullanıcılara cevap döndürdüğü efsaneleşmiş bir algoritma türü.

200 kriterin başarılı olması için periyodik cetveli inceleyebilirsiniz:

HummingBird’ü bir üst seviyeye taşıyabilecek yeni bir algoritma denemesine ise 2015 yılında başladı kullanıcıların arama sonuçlarını web sitelerine ziyaret ederek değil, kendi Google ekranından hızlıca ulaşabilmesini sağlamak istedi. Bu web sitesi sahipleri için kötü bir sonuç gibi görünse de kullanıcılar açısından çok da faydalı bulunmakta, çünkü insanlar arama sonuçlarına milisaniyeler içinde cevap alabilmekteler.

Yapay Zekâ dediğimiz şey nedir?

Bu konuda yüzlerce açıklama metodu kullanılıyor fakat benim aklıma ilk gelen şey Person of Interest  severlerin bildiği Samaritan adlı bilgisayar yazılımı geliyor.

Bilim insanlarına göre yapay zekâ Mantıksal Analiz Robotu’dur.

Bir bilgisayarın veya bilgisayar kontrolündeki bir robotun çeşitli faaliyetleri, zeki canlılara benzer şekilde yerine getirme kabiliyeti yapabilmesidir. İngilizce artificial intelligence kavramının kısaltması olan AI terimi de bilişimde sıklıkla kullanılır. Yapay zekâ çalışmaları genellikle insanın düşünme yöntemlerini analiz ederek bunların benzeri yapay yönergeleri geliştirmeye yöneliktir.

İdealize edilmiş bir yaklaşıma göre yapay zekâ, insan zekâsına özgü olan, algılama, öğrenme, çoğul kavramları bağlama, düşünme, fikir yürütme, sorun çözme, iletişim kurma, çıkarımsama yapma ve karar verme gibi yüksek bilişsel fonksiyonları veya otonom davranışları sergilemesi beklenen yapay bir işletim sistemidir. Bu sistem aynı zamanda düşüncelerinden tepkiler üretebilmeli (eyleyici yapay zekâ) ve bu tepkileri fiziksel olarak dışa vurabilmelidir.

Peki Google RankBrain ile neyi hedefliyor?

Google her alanda olduğu gibi RankBrain içinde çok bilgi vermiyor, bence bunun sebebi algoritmalarını açıklayarak eleştirilerin önünü kapatmak ve taraflı/tarafsızlığının sorgulanmamasını istediği için.

Bazen arama motoru mühendisleri hangouts yaparak sohbet eşliğinde bilgileri de vermeyi ihmal etmiyorlar. İşte son dönem de RankBrain için arama motoru mühendislerinden öğrendiğim  bazı faydalı bilgiler;

• Panda ve Penguen’den sonra en önemli sıralama faktörü RankBrain olacak.
• Aynı anda global de yayınlanmayan bu algoritma ülkelerin arama trendlerine ve alışkanlıklarına göre eğilimler ile yayınlanacak. (2015’e göre 2016 yılında çok daha fazla sorgularda RankBrain sonuçları gördüğümüz bir gerçek)
• Google, daha Penguen ve Panda algoritmalarının mühendislik harikası olduğunu, fakat hep varyasyonlarının mühendisler tarafından belirlendiğini ilk kez kendi kendine öğrenebilen bir model geliştirdiklerini söylüyorlar.
• RankBrain’ı ayıran en temel özellik ise şüphesiz 200 temel SEO kriterine yaklaşık 10.000 varyasyon daha ekleyerek cevap verebilmesi.
• Google bu algoritmasına öyle çok güveniyor ki; sorgu tahminlerinin insan zekâsından daha iyi olduğunu savunuyor.
• RankBrain algoritma sonuçlarının kullanıcılar tarafından nasıl algılandığını öğrenebilmek için sürekli olarak matematiksel işlemler yaptığını ve her kullanıcının bir değerlendirme kriteri olduğunu belirtiyor.
• RankBrain anlamlandıramadığı bir kelime olduğunda o kelimeye en yakın eş anlamına bakacak.
  (Türkçe’de çok zorlanacağı kesin. Reis-i Cumhur ile Cumhurbaşkanı’nı kelimesini tam olarak anladığı gün globalde varız demektir 🙂 )
• RankBrain sadece kayıtlı makaleleri tarayarak ülkelerin başkentlerini bulabildiklerini söylüyor. Bknz: http://google-opensource.blogspot.com/2013/08/learning-meaning-behind-words.html
• RankBrain o kadar akıllı yöntemler ile çalışıyor ki mühendislerimizle bile nasıl çalıştığını kavrayamadık diyor Google Araştırma Sorumlusu Greg Corrado.

Peki web sitesi sahipleri olarak biz bu durumdan nasıl etkileniyoruz?
Kullanıcı dostu & özgün ve doğru sonuçları verdiğiniz bir web sitesine sahipseniz, o zaman bir yerlerde RankBrain sizi desteklemeye başlayacaktır. Fakat bu o kadar da kolay olmayacak gibi duruyor.  Gelin beraber RankBrain’den etkilenen bir site incelemesi yapalım.

Sinemalar.com RankBrain kurbanı – Organik trafiği son dönemlerde sürekli düşmekte.

• Kendi alan adlarında bile ilk sırada değiller.
• Vizyonda olan bir filmi “sinemalar” etiketiyle aramış olmama rağmen sayfanın büyük bir bölümünde RankBrain sonucu çıkıyor.
• Son dönemlerdeki sinemalar.com Visibility analizi – aşağıdaki grafikte gördüğünüz gibi son dönem rankbrain Google güncellemelerinden sonra sinemalar.com oldukça fazla trafik kaybı yaşamaya başlamış diyebiliriz.

Normalde trafik alamayacakları kelimelerden trafik çekmeyi başarabilen siteler çoğalmaya başlayacak.

Tüm bu algoritma geliştirmelerinin, SEO pazarlamasında rant kaybı yaşatacağını ve SEO uzmanlarının işlerinin daha zor olacağını düşünmüyorum. SEO’nun önemini sadece backlink & content olarak algılanmayacak stratejik geliştirme olarak da algılanmaya başlanacak, çünkü karşımızda bizden daha zeki bir makine mevcut şartlarımız hiç de eşit değil.

Aramamotoru.com üzerinden daha başka yazılarımız ile görüşmek dileğiyle.